Waarom meld je je niet gewoon ziek?
Dat is iets dat ik meestal denk bij mensen die ondanks dat ze ziek zijn toch proberen te blijven werken. En die dan zeggen “ik wil uitvallen voorkomen” terwijl ze echt wel ziek zijn. Of in ieder geval klachten genoeg weten op te sommen waardoor ik denk “ja maar jij kan zo toch niet werken, jij bent gewoon ziek”. Ik begreep oprecht niet wat nu het probleem is met je ziek melden.
En ik luister nu net een podcast waarmee voor mij zo’n onwijs kwartje valt. Dat gaat er over wat mensen drijft en hoe ze beslissingen nemen. Er zijn verschillende economische modellen om menselijk handelen te verklaren. Een daarvan gaat er van uit dat de mens economisch handelt. Dat iemand puur en alleen geïnteresseerd is in “wat zit er in voor mij”, “wat houd ik er aan over” en die dus gedreven wordt door eigen belang. De podcast gaat er over dat veel regels en beleid worden gebaseerd op deze economische mens. De expert die aan het woord is in de podcast vertelt dat dat eigenlijk vreemd is, omdat uit simpele voorbeelden blijkt dat het model van de economische mens helemaal niet klopt. Mensen doen namelijk ook heel vaak dingen uit morele overtuigingen of vanuit normen en waarden, vanuit wat ze willen uitstralen en wat ze willen bijdragen aan de wereld. Zonder dat die dingen te maken hebben met eigen belang. Bij het verklaren van menselijk handelen zou je volgens de expert gebruik moeten maken van een model waarin economisch en moreel handelen elkaar afwisselt.
En pling, daar ging bij mij een lichtje branden! Dit verklaart voor mij waarom mensen in hun werk soms zo heel lang volhouden en maar doorgaan en een sterke loyaliteit hebben naar hun werkgever. Waarom mensen over hun eigen grenzen heen gaan en toch door blijven werken. Zij zitten waarschijnlijk niet op het spoor van economisch handelen. Zij doen dat op basis van hun morele kompas, ook als dat niet het beste is voor henzelf.
Ik ben een wat economischer ingesteld persoon. En door mijn beroep kijk ik natuurlijk al helemaal zakelijk naar werksituaties. Ik besefte me ineens dat “gewoon” ziek melden voor heel veel mensen helemaal niet een “gewoon” iets is om te doen. Dat het voor mensen veel complexer kan zijn dan hoe ik er als arbeidsrecht advocaat naar kijk.
Als je bijvoorbeeld zorgzaam bent, het graag goed wil doen, als je van huis uit hebt meegekregen dat het belangrijk is om te werken, dat het belangrijk is om af te maken waar je aan begonnen bent, dat je niet zomaar kunt afhaken en anderen met het werk kunt laten zitten, als je vindt dat je waar je maak kan een steentje bij moet dragen aan de maatschappij, als je loyaliteit belangrijk vindt en wil dat mensen op je kunnen rekenen, als je bent opgegroeid met het idee “ziek ben je pas als je omvalt”: dan denk je heel anders over ziek melden dan ik doe met mijn zakelijke bril. Dan is de drempel om je ziek te melden heel hoog. En dan zal die eerste stap van kiezen voor jezelf en je ziek melden voor jou al een hele mindset verandering vragen. Ik denk nog steeds dat je je ziek zou moeten melden, maar ik begrijp nu ook beter waarom die stap zetten soms zo moeilijk kan zijn.
Wat ik je daarin vanuit mijn juridische expertise kan meegeven is: zoom eens uit naar het grotere geheel der dingen. Je zult dan zien dat het in een werksituatie helemaal niet verkeerd is om op cruciale momenten, en ik vind jouw gezondheid een cruciaal moment, aan jezelf te denken.
In een bedrijf ben jij een human resource, een menselijk bedrijfsmiddel. Werk is een economisch geheel. Bij commerciële bedrijven is de hele structuur waarin je werkt er op gericht dat iemand anders daar geld aan verdient. Ook bij organisaties zonder winstoogmerk, zal geld moeten worden verdiend door de mensen die er werken om de salarissen aan de top te betalen. Dat mensen ziek worden hoort bij het ondernemersrisico, daar is het systeem op ingericht. Waarom zou jij als onderdeel van zo’n groter economisch geheel zo over je grenzen gaan dat het impact heeft op je gezondheid?
Zou het niet beter voor je zijn als je ook zelf een wat zakelijkere houding aanneemt en denkt: ik heb mijn tijd en energie gegeven voor het bedrijf en ik merk dat het voor mij te veel is geworden, het wordt tijd om aan mezelf te denken en te focussen op mijn gezondheid.
En weet je, ik zie het ook als je morele plicht om dat te doen. Want jij voelt je beter en kunt meer als je echt weer beter bent. Als je tijd neemt om uit te rusten en gezond te worden kun straks weer terug naar je werk om daar volledig je steentje bij te dragen. Je werk heeft er uiteindelijk ook niets aan als jij alles op halve of nog minder kracht blijft doen of te snel terug komt en daarna weer uitvalt. Je hebt maar één gezondheid, die laat je toch niet kapot maken door werk?
Ik denk dat het in werkrelaties een hele gezonde houding is om ook te denken “wat is het beste voor mij”. En dat het risico op nog een keer uitvallen omdat je over je grenzen bent gegaan wel echt afneemt als je een meer zakelijke houding naar je werkgever krijgt.
Als je nou denkt “Maar als ik me ziek meld, kan dat wel en wat betekent dat?” en een stukje angst ervaart om zo’n beslissing te maken, kan ik je zeker aanraden om eens bij mijn online programma te kijken. Daar maak ik het juridische speelveld op een heel simpele en praktische manier voor je duidelijk, zodat je beter kunt inschatten of je niet toch die stap moet nemen om je ‘gewoon’ ziek te melden.
Zorg goed voor jezelf.
Groet, Suzanne
